Sprawozdanie z 56 Zlotu Górskiego 

                        Miejskiego Koła PTTK b. Kop. POLSKA: 

                                      GÓRY STOŁOWE

                                        28-31 sierpnia 2025

   Zgodnie z rocznym planem imprez Oddziału w dniach 28 – 31.08.2025 odbył się 56 Zlot Górski Koła Miejskiego PTTK w Świętochłowicach po Górach Stołowych i Kotlinie Kłodzkiej.

   W pierwszym dniu najpierw zwiedziliśmy przepiękny Park Dendrologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego w Wojsławicach. Park rozłożony w dolinie Wzgórz Niemczańskich i na zboczach wzgórz robi niezapomniane wrażenie. Posiada ogromną ilość rodzimych i egzotycznych drzew, krzewów i kwiatów kwitnących cały rok. Obecnie szczególnie dużo kwitnie wiele odmian i gatunków róż, hortensji, jeżówek i lilii wodnych. W parku są również zbiory narzędzi i maszyn rolniczych jak w wielkim skansenie, a także restauracja i kawiarnia. Można podziwiać cuda przyrody cały dzień. Potem pojechaliśmy do pobliskiej Niemczy na kawę do restauracji w rynku „Pod łabędziem” w miłym ukwieconym ogródku. Miasteczko z pochyłym rynkiem ma bogatą historię, oraz dużo zabytków z zamkiem, murami i basztami obronnymi. W kolejności pojechaliśmy do wsi Stoszowice koło Ząbkowic, gdzie znajduje się w bardzo dobrym stanie (po kapitalnym remoncie) duży pałac hr. Peterwitz. Długi czas po wojnie był to ośrodek hodowli zarodowej, a potem ośrodek wypoczynkowy i szkoleniowy władz PSL-u. Obecnie jest w prywatnych rękach i nie jest udostępniony do zwiedzania. Podobnie w pobliskim Bożkowie, gdzie znajduje się ogromny renesansowy kompleks pałacowo-parkowy hr. Magnisa (obecnie w prywatnych rękach). Po częściowym remoncie przez 9 lat był udostępniony dla zwiedzających, lecz niestety obecnie jest zamknięty. Rozczarowani pojechaliśmy do Wambierzyc do najpiękniejszego sanktuarium na Dolnym Śląsku w Gminie Radków położonego u podnóża Gór Stołowych. Przepiękny barokowy kompleks świątynno-pielgrzymkowy zawsze nieodmiennie zachwyca architekturą, rzeźbami, wystrojem wnętrz, malarstwem i spokojną atmosfera wyciszenia, kontemplacji i modlitwy. Drogą pełną zakrętów przez Góry Stołowe z Wambierzyc dojechaliśmy do Łężyc na pobyt i nocleg. Po kolacji był wieczorek zapoznawczy i biesiadny z grilowaniem kiełbasek i piwem. Oczywiście był poczęstunek winem marki „Myrtos” z winnicy Hugoberg.

   W drugim dniu po śniadaniu był wyjazd w Góry Stołowe: od parkingu w Batorówce przeszliśmy pętlę przez Skalne Grzyby najpierw szlakiem żółtym do turystycznego schronu, potem czerwonym Głównym Szlakiem Sudeckim do Skalnych Grzybów i z powrotem szlakiem niebieskim do parkingu. Przeszliśmy około 8 km w otoczeniu pięknego lasu mieszanego Parku Narodowego Gór Stołowych mijając co chwilę grupy skał ostańców piaskowcowych przypominających grzyby, maczugi, parowóz, zamki, baszty, mury obronne itp. Zmęczeni, ale pełni wrażeń pojechaliśmy do Lewina Kłodzkiego, gdzie pan Jan Bałuch pracownik Gminnego Ośrodka Kultury wygłosił prelekcję o historii kiedyś czeskiego miasta, a teraz wsi Lewin, jego zaludnieniu i zajęciach ludności, oraz opowiedział historię życia i działalności artystycznej mieszkanki tej wsi Marii Cieślak czyli Violetty Villas. Na sali projekcyjnej zobaczyliśmy film z występami Violetty Villas w różnym okresie jej życia. Następnie przeszliśmy spacerkiem z panem Janem do rynku, fontanny, kościoła parafialnego, wiaduktu kolejowego i domu rodzinnego Violetty Villas opowiadając po drodze historię mijanych obiektów. Byliśmy zachwyceni panem Janem podziwiając jego historyczną wiedzę. Pojechaliśmy potem do Kudowy Zdroju na kawę w kawiarni Domu Zdrojowego i spacer w pięknym Parku Zdrojowym z mnóstwem palm na deptaku. Po odpoczynku pojechaliśmy do Pstrążnej dzielnicy Kudowy kiedyś wioski za górami za lasami, gdzie mieszkają krasnoludki przy samej granicy czeskiej. Działa tam już 40 lat Skansen Budownictwa Pogórza Sudeckiego przepięknie położony w dolinie nad rzeką i zboczu góry. Zobaczyliśmy oryginalną kuźnię z warsztatem kowalskim, piekarnię, wyposażenie i wystrój bogatej chałupy góralskiej, sprzęt gospodarstwa domowego, duże krosna, malowane szafy i skrzynie ubraniowe, kuchnię, sypialnie i pokój gościnny oraz osobne budynki młyna, stajni, obory, stodoły, wozowni oraz wiatrak zbożowy. Przebogate zbiory i sympatyczny gospodarz przewodnik. W powrotnej drodze w Czermnej zobaczyliśmy Kaplicę Czaszek z 1776 r. z  ponad 3000 czaszek ludzi zmarłych w czasie epidemii dżumy w XVII w. podczas Wojny 30-letniej, oraz piękny barokowy kościół pw. św Bartłomieja. Po kolacji był drugi wieczorek ze śpiewami, tańcami i poczęstunkiem winem „Myrtos”.

   W trzecim dniu po śniadaniu pojechaliśmy na godz. 9⁰⁰ do Dusznik Zdroju zobaczyć jedyne w Polsce Muzeum Papiernictwa istniejące w starej oryginalnej papierni od 1562 r. z produkcją papieru czerpanego. Zobaczyliśmy cały proces produkcji papieru z drewna i nie tylko z drewna, maszyny, urządzenia do produkcji oraz modele maszyn papierniczych już zmechanizowanych. Pani przewodnik pokazała proces czerpania papieru i wręczyła nam na pamiątkę skrawki papieru. Na dziedzińcu papierni stoi kilka maszyn oryginalnych m. in. młyn do ścierania drewna, mieszalniki, pompy itp. Potem pojechaliśmy na godz. 11-tą do wjazdu wahadłowego do Rezerwatu „Błędne Skały” z Drogi Stu Zakrętów. Przeszliśmy czerwonym szlakiem cały rezerwat Błędnych Skał po pomostach z desek przeciskając się przez szczeliny, nisze, wnęki czasem nawet na czworakach podziwiając różne formy skalne przypominające zamki, pałace, baszty, mury i zwierzęta. Zmęczeni, ale szczęśliwi i pełni wrażeń pojechaliśmy do Karłowa na kawę i zakup pamiątek. Niewielka wieś Karłów położona u stóp Wielkiego Szczelińca najwyższego szczytu Gór Stołowych 921 m. npm jest obecnie dużym centrum turystyki z mnóstwem barów, restauracji, hoteli i pensjonatów, oraz sklepów i stoisk z pamiątkami. Rozgałęzia się tutaj cała sieć szlaków turystycznych w różnych kierunkach Gór Stołowych z centralnie położonym Szczelińcem Wielkim. Tłok jest wielki i trzeba rejestrować się do wejścia na Szczeliniec oczywiście za opłatą. Po kawie, piwie i spacerze z zakupem pamiątek pojechaliśmy Drogą Stu Zakrętów do Radkowa po drodze podziwiając urwiska i ścianę północną Szczelińca. Zatrzymaliśmy się przy wodospadzie rzeki Pośny wypływającej z płaskowyżu stołu Szczelińca. Jest to uroczy zakątek w lesie w ciasnej kotlinie pod Szczelińcem z niewielkim 3 stopniowym wodospadem o wysokości ok. 30m . Zakątek ciszy i spokoju do wypoczynku choć brak ławek. W Radkowie 2 tysięcznym miasteczku kiedyś istniało ponad 30 zakładów kamieniarskich jasnego piaskowca: wydobycia, obróbki i rzeźby. Doprowadzono nawet w ślepą dolinę linię kolejową i wożono kamień do różnych miast Niemiec np. z tego kamienia zbudowana jest Brama Brandenburska w Berlinie. Zobaczyliśmy barokowy kościół (tylko z zewnątrz), rynek, kamienice i ratusz z XIX w. Wróciliśmy znów Traktem Praskim obrzeżem Gór Stołowych do Dusznik Zdroju. Przeszliśmy Park Zdrojowy, gdzie w Pijalni skorzystaliśmy z toalet i skosztowaliśmy „staropolanki”. Zobaczyliśmy pomnik Szopena, dworek Chopina, ogromną podświetlaną fontannę i podziwialiśmy piękne alejki i ukwiecone klomby. Po kolacji był wieczorek pożegnalny ze śpiewem piosenek turystycznych i biesiadnych oraz piciem wina włoskiego „Merlot”.

   W czwartym dniu najpierw zobaczyliśmy pałac hr. Herbersteinów w Gorzanowie. W cesarstwie austriackim była to najbogatsza i najpotężniejsza rodzina magnacka obok Wallensteinów i Lichtensteinów. Mieli wiele posiadłości, zamków i pałaców, a ten w Gorzanowie był największy w Kotlinie Kłodzkiej. Oprowadził nas po zamku, opowiedział historię jego powstania i wyposażenia oraz historię rodu Herbersteinów od 13 właściciel  lat tego kompleksu pałacowo-hotelowego pan Marek Halsig. Słuchaliśmy zauroczeni jego dowcipnych opowiastek o pałacu, odbywających się tu w przeszłości balach oraz o historii kolejnych właścicieli rodu Herberstein. Zobaczyliśmy sypialnie, pokoje Pani i Pana, bawialnie, salę balową, jadalnię, salę herbaciano-kawową, pokoje gości, kuchnie i zaplecze kuchenne oraz salę teatru dworskiego. W sali teatralnej pan Marek opowiedział nam o obecnych trudnościach w renowacji zabytków, walce z konserwatorem zabytków i ogromnych kosztach odnowienia zabytków. Pałac dysponuje obecnie 100 łóżkami dla gości w pokojach z łazienkami i w apartamentach w średniowiecznych pomieszczeniach z starodawnym wyposażeniem i umeblowaniem. Dla amatorów starych zamków jest to duża gratka. Zobaczyliśmy także kolejne dziedzińce zamkowe, ruiny zabudowań gospodarczych, oraz częściowo piękny 7-mio hektarowy park. Na koniec napiliśmy się smacznej kawy w zamkowej kawiarni. Pojechaliśmy następnie do Barda do sanktuarium Nawiedzenia NMP. Słynne miejsce pielgrzymkowe istnieje od XIII w. Miejsce znane z uzdrowień wiernych i cudów odnalezienia zaginionych, szczęśliwego powrotu z wojen itp. Cały kompleks barokowego kościoła i klasztoru to pozostałość zabudowań cysterskich, a od 1926 r. redemptorystów opiekujących się sanktuarium. W kościele wysłuchaliśmy nagraną historię kościoła i sanktuarium, wyposażenia, zabytków, rzeźb i malarstwa, oraz ścieżek pątniczych na Górze Kalwarii Męki Pańskiej, Maryjnych i Biblijnych. Zobaczyliśmy również Ruchomą Szopkę w podziemiach klasztoru o ogromnej liczbie tańczących postaci: różnych świętych, Józefa i Maryi, Dzieciątka Jezus, Trzech Króli, aniołów, miejscowych chłopów, żniwiarzy, górników i całej plejady różnych zawodów, a także zwierząt, łodzi na rzece i statków na morzu. Bajeczny kolorowy świat biblijny i współczesny. Byliśmy zachwyceni. W Bardo zobaczyliśmy także pochyły rynek starego miasta, zabytkowe kamienice, ratusz i z daleka słynny Przełom Nysy Kłodzkiej. W powrotnej drodze zwiedziliśmy także w Kamieńcu Ząbkowickim piękny kościół pocysterski kamienno-ceglany z XVI w. oraz zabudowania pocysterskie. Zobaczyliśmy także z zewnątrz słynny ogromny neogotycki pałac królowej holenderskiej Marianny Orańskiej. Pałac po zniszczeniach wojennych i powojennych odzyskał swój blask po wielu latach odbudowy i przejęciu obiektu przez miasto i powiat oraz założeniu fundacji i dotacji unijnych pieniędzy. Ogromny kompleks pałacowy zaprojektowany przez słynnego architekta Carla Shinkla był budowany i wyposażany przez 42 lata od 1830 r. Ogromne sale pałacowe i pomieszczenia służebne przypominają sale gotyckiego zamku krzyżackiego w Malborku, co miało świadczyć o potędze właścicieli. Obeszliśmy pałac dookoła około 2 km spacerkiem podziwiając ogrom pałacu (czwarty co do wielkości w Polsce), jego przepiękne ceglane mury, baszty i basteje, oraz ogrody przypałacowe. Potem nastąpił już powrót.

   Do Świętochłowic dojechaliśmy około godz. 19-tej. 

   Program wycieczki przygotował, zorganizował, opowiadał historię zwiedzanych miejsc i obiektów oraz prowadził kol. Myrta Mieczysław. 

   W wycieczce uczestniczyło 37 osób z Oddziału PTTK z Świętochłowic i nie tylko.

                                                                       Prezes Koła

                                                                  Myrta Mieczysław